Cây mai vàng không chỉ là biểu tượng của Tết Việt Nam mà còn là một loại cây cảnh được yêu thích trong nghệ thuật bonsai. Khi nói đến việc đánh giá hoặc chăm sóc cây mai, thuật ngữ “hoành của cây mai” thường được nhắc đến, đặc biệt trong giới chơi cây cảnh. Vậy hoành của cây mai là gì? Hãy cùng tìm hiểu ý nghĩa của khái niệm này cũng như vai trò của nó trong việc tạo nên giá trị của cây mai qua bài viết dưới đây.
Hoành Của Cây Mai Là Gì?
Hoành của cây mai là đường kính phần thân cây được đo tại vị trí gốc, ngay trên mặt đất hoặc phía trên bộ rễ lộ ra (nếu là cây bonsai). Trong nghệ thuật bonsai và cây cảnh, “hoành” thường được dùng để đánh giá kích thước, độ tuổi và vẻ đẹp tổng thể của cây. Đây là một chỉ số quan trọng giúp người chơi cây xác định giá trị thẩm mỹ cũng như tiềm năng phát triển của cây mai.
- Đơn vị đo: Hoành thường được đo bằng centimet (cm) hoặc milimet (mm).
- Vị trí đo: Tại phần gốc cây, nơi thân bắt đầu mọc lên từ đất hoặc ngay trên rễ chính nếu cây có rễ lộ.
Ví dụ: Một cây mai có hoành 10cm thường được hiểu là cây đã trưởng thành, có tuổi đời tương đối và phù hợp để tạo dáng bonsai.
Ý Nghĩa Của Hoành Trong Cây Mai
1. Thể Hiện Độ Tuổi Và Sức Sống
Hoành lớn thường cho thấy cây mai đã sống lâu năm, thân gỗ hóa cứng cáp và có sức sống mạnh mẽ. Những cây có hoành từ 15cm trở lên thường được xem là cây cổ thụ, mang giá trị cao trong giới chơi cây cảnh.
2. Đánh Giá Tiềm Năng Tạo Dáng
- Hoành nhỏ (dưới 5cm): Thích hợp làm mai chậu mini hoặc bonsai nhỏ, dễ uốn cành và tạo dáng cơ bản.
- Hoành trung bình (5-15cm): Phù hợp với các thế bonsai phổ biến như trực đứng, nghiêng hoặc thác đổ.
- Hoành lớn (trên 15cm): Thường được chọn để tạo dáng cổ thụ, hoành tráng, mang vẻ đẹp tự nhiên và uy nghi.
3. Tăng Giá Trị Thẩm Mỹ Và Kinh Tế
Trong nghệ thuật bonsai, hoành không chỉ phản ánh kích thước mà còn thể hiện sự công phu của người chăm sóc. Một cây mai có hoành to, dáng đẹp, rễ nổi ấn tượng thường có giá trị kinh tế cao, đặc biệt khi được trưng bày trong dịp Tết.
Cách Đo Hoành Của Cây Mai Chuẩn Xác
Để đo hoành của cây mai, bạn cần thực hiện các bước sau:
- Chuẩn bị dụng cụ: Dùng thước dây mềm hoặc compa để đo đường kính.
- Xác định vị trí: Đo tại phần gốc cây, ngay trên mặt đất hoặc phía trên rễ lộ nếu cây có rễ nổi đặc trưng.
- Thực hiện đo: Quấn thước dây quanh thân cây theo hình tròn, ghi lại số đo chính xác. Nếu dùng compa, đo đường kính rồi nhân với 3,14 để tính chu vi (hoành).
- Lưu ý: Nếu thân cây không tròn đều, lấy số đo trung bình từ nhiều góc.
Ví dụ: Một cây mai có đường kính gốc 8cm sẽ có hoành khoảng 25cm (8 x 3,14).
Cách Chăm Sóc Để Tăng Hoành Của Cây Mai
Nếu muốn cây mai có hoành lớn hơn, khỏe mạnh và đẹp hơn, bạn có thể áp dụng các cách sau:
1. Bón Phân Đầy Đủ
- Dùng phân hữu cơ (phân chuồng hoai mục) hoặc NPK (20-20-20) bón định kỳ mỗi tháng 1 lần để cây phát triển thân khỏe.
- Tránh bón quá nhiều phân hóa học gây cháy rễ, làm chậm tăng trưởng.
2. Tưới Nước Hợp Lý
- Tưới đều đặn 1 lần/ngày, giữ đất ẩm nhưng không úng. Độ ẩm ổn định giúp rễ và thân phát triển cân đối.
3. Trồng Xuống Đất Trước Khi Chuyển Chậu
- Để cây mai đạt hoành lớn, bạn có thể trồng xuống đất trong 3-5 năm, sau đó đào lên và chuyển vào chậu. Cách này giúp thân cây phát triển tự nhiên và nhanh chóng.
4. Cắt Tỉa Và Tạo Dáng
- Tỉa bỏ cành yếu, cành thừa để cây tập trung dinh dưỡng nuôi thân chính, từ đó tăng hoành nhanh hơn.
- Uốn cành khi cây còn non để định hình dáng mà không ảnh hưởng đến sự phát triển của gốc.
Lưu Ý Khi Đánh Giá Hoành Của Cây Mai
- Không chỉ dựa vào hoành: Một cây mai đẹp cần kết hợp giữa hoành, dáng, rễ và tán lá hài hòa.
- Phân biệt hoành tự nhiên và nhân tạo: Một số cây được ghép hoặc bóc vỏ để tăng hoành nhanh, nhưng giá trị không cao bằng cây phát triển tự nhiên.
- Khí hậu: Ở miền Bắc, hoành của cây mai thường nhỏ hơn miền Nam do thời tiết lạnh làm cây chậm lớn.
Kết Luận
Hoành của cây mai là gì? Đó là đường kính phần gốc cây, một chỉ số quan trọng thể hiện độ tuổi, sức sống và tiềm năng thẩm mỹ của cây mai trong nghệ thuật bonsai. Việc chăm sóc đúng cách như bón phân, tưới nước và tạo dáng sẽ giúp cây tăng hoành, mang lại vẻ đẹp ấn tượng và giá trị cao. Nếu bạn đang sở hữu một cây mai, hãy đo hoành và áp dụng các bí quyết trên để biến nó thành tác phẩm nghệ thuật độc đáo đón Tết!
Từ khóa: hoành của cây mai là gì, ý nghĩa hoành cây mai, chăm sóc cây mai, mai vàng bonsai.