Cam sành, với lớp vỏ dày màu xanh sẫm đặc trưng và hương vị ngọt thanh, là một loại trái cây quen thuộc của người Việt Nam. Được ưa chuộng không chỉ vì hương vị thơm ngon mà còn bởi giá trị dinh dưỡng cao, cam sành được trồng rộng rãi ở nhiều vùng miền. Bài viết này cung cấp thông tin chi tiết về đặc điểm trái cam sành, cách trồng cam sành và cách chăm sóc cam sành để đạt năng suất cao.
1. Đặc điểm của trái cam sành
Cam sành thuộc chi Citrus, là cây thân gỗ lâu năm nhưng thường được tạo dáng, cắt tỉa để dễ chăm sóc và thu hoạch. Dưới đây là các đặc điểm nổi bật của cây:
- Hình thái: Cây cao trung bình 3-5 mét, cành lá rậm rạp. Lá hình bầu dục, màu xanh đậm. Quả hình cầu hơi dẹt, vỏ dày, sần sùi, màu xanh khi còn non và chuyển vàng cam khi chín.
- Quả và giá trị dinh dưỡng: Quả cam sành giàu vitamin C, chất xơ, kali và các chất chống oxy hóa. Vị ngọt thanh, ít chua, nhiều nước.
- Môi trường sống: Cam sành ưa khí hậu nhiệt đới và á nhiệt đới, nhiệt độ 20-30°C, đất tơi xốp, thoát nước tốt. Cây chịu hạn tốt nhưng cần tưới nước đầy đủ vào mùa khô.
- Phân loại: Có nhiều giống cam sành khác nhau tùy thuộc vào vùng trồng và kỹ thuật canh tác, nhưng nhìn chung đều có đặc điểm vỏ dày, sần sùi và vị ngọt thanh.
2. Hướng dẫn cách trồng cam sành hiệu quả
Để trồng cam sành đạt năng suất cao, cần thực hiện các bước sau:
2.1. Chuẩn bị đất
- Chọn đất: Đất thịt pha cát, đất phù sa hoặc đất đỏ bazan, độ pH 5,5-6,5 là lý tưởng. Đất cần tơi xốp, thoát nước tốt để tránh úng rễ.
- Làm đất: Cày bừa kỹ, nhặt sạch cỏ dại và tàn dư thực vật. Đào hố trồng kích thước 60x60x60 cm hoặc 80x80x80 cm tùy thuộc vào kích thước cây giống.
- Bón lót: Sử dụng phân hữu cơ hoai mục (10-20 kg/hố) kết hợp phân lân (0,5-1 kg/hố) và vôi bột (0,5-1 kg/hố) để cung cấp dinh dưỡng ban đầu và cải tạo đất.
2.2. Chọn giống và trồng
- Chọn giống: Chọn cây giống khỏe mạnh, không sâu bệnh, có nguồn gốc rõ ràng. Nên chọn cây ghép từ các cây mẹ có năng suất cao, chất lượng tốt.
- Thời điểm trồng: Trồng vào đầu mùa mưa (tháng 5-7) hoặc cuối mùa mưa (tháng 9-10) để cây dễ bén rễ và phát triển.
- Kỹ thuật trồng: Đặt cây giống vào hố đã chuẩn bị, lấp đất nhẹ nhàng, nén chặt gốc và tưới đẫm nước. Cắm cọc để cố định cây con, tránh gió làm lay gốc.
2.3. Tạo tán
- Tạo tán cho cây cam sành ngay từ khi còn nhỏ bằng cách cắt tỉa các cành vượt, cành tăm, cành khô và cành mọc sát đất. Giữ lại các cành khỏe mạnh, phân bố đều xung quanh thân cây để tạo khung tán cân đối.
3. Cách chăm sóc cam sành
Chăm sóc cam sành đúng cách giúp cây phát triển khỏe mạnh, cho năng suất cao và chất lượng tốt.
3.1. Tưới nước
- Giai đoạn đầu: Tưới đều, giữ ẩm đất nhưng không để úng. Tưới 2-3 ngày/lần nếu trời khô.
- Giai đoạn phát triển: Tăng lượng nước tưới khi cây ra hoa, đậu quả và phát triển quả. Tưới 1-2 ngày/lần vào mùa khô.
- Giai đoạn chín: Giảm tưới nước để quả ngọt hơn.
3.2. Bón phân
- Phân bón thúc: Bón phân NPK (16-16-8 hoặc 20-20-15) định kỳ 2-3 tháng/lần để cung cấp dinh dưỡng cho cây.
- Phân bón hữu cơ: Bón phân hữu cơ hoai mục (5-10 kg/cây) vào gốc cây mỗi năm 1-2 lần để cải tạo đất và cung cấp dinh dưỡng lâu dài.
- Phân bón lá: Sử dụng phân vi lượng chứa kẽm, bo, mangan khi cây có dấu hiệu thiếu dinh dưỡng (lá vàng, quả nhỏ, rụng quả).
3.3. Phòng trừ sâu bệnh
- Sâu hại: Rệp sáp, nhện đỏ, sâu vẽ bùa. Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
- Bệnh hại: Bệnh thối rễ, bệnh loét sần, bệnh ghẻ nhám. Xử lý đất trước khi trồng và phun thuốc phòng trừ định kỳ.
- Cỏ dại: Làm cỏ thường xuyên bằng tay hoặc dùng thuốc diệt cỏ chọn lọc.
3.4. Thu hoạch
- Thu hoạch khi quả chín, vỏ chuyển sang màu vàng cam, ruột mọng nước và có vị ngọt thanh.
- Dùng kéo cắt cuống quả nhẹ nhàng, tránh làm trầy xước vỏ.
- Bảo quản quả ở nơi khô ráo, thoáng mát để giữ được độ tươi ngon lâu hơn.
4. Lưu ý để trồng cam sành năng suất cao
- Luân canh: Trồng xen kẽ với cây họ đậu hoặc cây rau màu để cải thiện đất và giảm sâu bệnh.
- Tỉa cành: Tỉa cành thường xuyên để cây thông thoáng, nhận đủ ánh sáng và giảm nguy cơ sâu bệnh.
- Kiểm tra cây: Thường xuyên kiểm tra cây để phát hiện sớm các dấu hiệu sâu bệnh và có biện pháp xử lý kịp thời.