Cây muỗm (Mangifera foetida), còn gọi là xoài hôi, là loại cây ăn quả quen thuộc ở vùng nhiệt đới, đặc biệt là khu vực Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam. Muỗm không chỉ cho quả ngon, mà còn có nhiều công dụng khác. Bài viết này cung cấp thông tin chi tiết về đặc điểm cây muỗm, cách trồng cây muỗm và cách chăm sóc cây muỗm để đạt năng suất cao.
1. Đặc điểm của cây muỗm (Mangifera foetida)
Cây muỗm thuộc họ Đào lộn hột (Anacardiaceae), là cây thân gỗ lớn, sống lâu năm. Dưới đây là các đặc điểm nổi bật của cây:
- Hình thái: Cây muỗm có thể cao tới 20-30 mét, thân thẳng, vỏ màu xám nâu. Lá hình mác dài, màu xanh đậm, bóng. Hoa nhỏ, màu trắng hoặc vàng nhạt, mọc thành chùm.
- Quả và giá trị dinh dưỡng: Quả muỗm có hình bầu dục, khi chín có màu vàng hoặc vàng cam. Thịt quả mềm, thơm, vị ngọt chua đặc trưng. Quả muỗm chứa nhiều vitamin C, chất xơ và khoáng chất.
- Môi trường sống: Cây muỗm ưa khí hậu nhiệt đới ẩm, nhiệt độ 20-35°C, đất tơi xốp, thoát nước tốt. Cây chịu hạn khá tốt khi trưởng thành.
- Phân loại: Có nhiều giống muỗm địa phương, khác nhau về kích thước, hình dạng và hương vị quả.
2. Hướng dẫn cách trồng cây muỗm hiệu quả
Để trồng cây muỗm đạt năng suất cao, cần thực hiện các bước sau:
2.1. Chuẩn bị đất
- Chọn đất: Đất thịt pha cát, đất phù sa hoặc đất đỏ bazan, độ pH 6-7 là lý tưởng. Đất cần tơi xốp, thoát nước tốt để tránh úng rễ.
- Làm đất: Đào hố trồng rộng 60-80 cm, sâu 50-60 cm. Bón lót phân hữu cơ hoai mục và phân lân trước khi trồng.
- Bón lót: Sử dụng phân chuồng hoai mục (15-20 kg/hố) kết hợp phân lân (0.5-1 kg/hố) để cung cấp dinh dưỡng ban đầu.
2.2. Chọn giống và trồng
- Chọn giống: Chọn cây giống khỏe mạnh, không sâu bệnh, có chiều cao 50-70 cm. Có thể trồng cây ghép hoặc cây từ hạt. Cây ghép thường cho quả sớm hơn.
- Thời điểm trồng: Trồng vào đầu mùa mưa (tháng 5-7) để cây phát triển tốt. Ở vùng có tưới, có thể trồng quanh năm.
- Kỹ thuật trồng: Đặt cây giống vào hố, lấp đất nhẹ và tưới ẩm. Đặt cọc để cố định cây non, tránh gió lay gốc.
2.3. Tạo hình, tỉa cành
- Cây muỗm cần được tạo hình, tỉa cành để cây thông thoáng, nhận đủ ánh sáng và cho năng suất cao.
- Loại bỏ cành khô, cành sâu bệnh, cành mọc chen chúc trong tán.
3. Cách chăm sóc cây muỗm
Chăm sóc cây muỗm đúng cách giúp cây phát triển khỏe mạnh và cho quả ngon, chất lượng cao.
3.1. Tưới nước
- Giai đoạn đầu: Tưới đều, giữ ẩm đất nhưng không để úng. Tưới 2-3 ngày/lần nếu trời khô.
- Giai đoạn phát triển: Giảm tưới khi cây đã lớn, chỉ tưới khi đất khô.
- Giai đoạn ra hoa, đậu quả: Đảm bảo đủ ẩm, tưới đều đặn để quả phát triển tốt.
3.2. Bón phân
- Phân bón thúc: Bón phân NPK định kỳ 2-3 lần/năm, vào các giai đoạn sau khi thu hoạch, trước khi ra hoa và sau khi đậu quả.
- Phân bón lá: Sử dụng phân vi lượng chứa kẽm, bo khi cây có dấu hiệu thiếu dinh dưỡng (lá vàng, cây chậm lớn).
- Lưu ý: Bón phân cân đối, tránh bón quá nhiều đạm gây rụng hoa, quả non.
3.3. Phòng trừ sâu bệnh
- Sâu hại: Rệp sáp, sâu đục thân, sâu ăn lá. Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học hoặc thuốc hóa học theo liều lượng khuyến cáo.
- Bệnh hại: Bệnh thán thư, bệnh phấn trắng. Phun thuốc phòng trừ định kỳ và đảm bảo vườn cây thông thoáng.
- Cỏ dại: Làm cỏ thường xuyên quanh gốc cây để tránh cạnh tranh dinh dưỡng.
3.4. Thu hoạch
- Thu hoạch khi quả chín, vỏ quả chuyển màu vàng hoặc vàng cam, thịt quả mềm và thơm.
- Thu hoạch nhẹ nhàng để tránh làm dập quả.
- Bảo quản quả ở nơi khô ráo, thoáng mát để giữ được lâu.
4. Lưu ý để trồng cây muỗm năng suất cao
- Tỉa cành tạo tán: Thường xuyên tỉa cành để cây thông thoáng, nhận đủ ánh sáng.
- Bón phân cân đối: Bón phân đầy đủ và cân đối để cây phát triển tốt và cho năng suất cao.
- Kiểm tra sâu bệnh: Thường xuyên kiểm tra để phát hiện và phòng trừ sâu bệnh kịp thời.
Kết luận
Cây muỗm (Mangifera foetida) là cây trồng mang lại giá trị kinh tế và dinh dưỡng cao. Bằng cách nắm rõ đặc điểm cây muỗm, áp dụng đúng cách trồng cây muỗm và chăm sóc cây muỗm, bạn có thể đạt vụ mùa năng suất cao. Hy vọng bài viết này cung cấp đầy đủ thông tin để bạn trồng cây muỗm thành công!
Từ khóa chính: cây muỗm Mangifera foetida, cách trồng cây muỗm, chăm sóc cây muỗm, kỹ thuật trồng cây muỗm.