Mắc ca (Macadamia), hay còn gọi là mắc ca Úc, là một loại cây thân gỗ có giá trị kinh tế cao, được trồng rộng rãi ở nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Với hương vị thơm ngon và giá trị dinh dưỡng vượt trội, mắc ca đang ngày càng được ưa chuộng. Bài viết này cung cấp thông tin chi tiết về **đặc điểm mắc ca**, **cách trồng mắc ca** và **cách chăm sóc mắc ca** để đạt năng suất cao.
## 1. Đặc điểm của mắc ca (Macadamia)
Mắc ca thuộc họ Proteaceae, là cây thân gỗ lâu năm, có thể sống đến hàng trăm năm. Dưới đây là các đặc điểm nổi bật của cây:
- Hình thái: Cây cao 10-15 mét, tán lá rộng. Lá mọc vòng, hình bầu dục hoặc hình trứng, mép lá có răng cưa. Hoa nhỏ, màu trắng hoặc kem, mọc thành cụm dài.
- Quả và giá trị dinh dưỡng: Quả mắc ca hình cầu, vỏ ngoài màu xanh, khi chín chuyển sang nâu. Hạt nằm bên trong vỏ cứng, tròn, màu trắng kem, giàu chất béo không bão hòa, vitamin E, và khoáng chất.
- Môi trường sống: Mắc ca ưa khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới, nhiệt độ 16-25°C, độ ẩm cao, đất tơi xốp, thoát nước tốt. Cây chịu được gió mạnh nhưng không chịu được sương muối.
- Phân loại: Có nhiều giống mắc ca như OC, QN, 849, A4, khác nhau về năng suất, kích thước hạt, và khả năng chống chịu sâu bệnh.
## 2. Hướng dẫn cách trồng mắc ca hiệu quả
Để trồng mắc ca đạt năng suất cao, cần thực hiện các bước sau:
2.1. Chuẩn bị đất
- Chọn đất: Đất đỏ bazan, đất phù sa cổ, đất thịt nhẹ, độ pH 5,5-6,5 là lý tưởng. Đất cần tơi xốp, thoát nước tốt để tránh úng rễ.
- Làm đất: Đào hố rộng 60-80 cm, sâu 60-80 cm, khoảng cách giữa các hố 7-8 mét. Bón vôi để khử chua nếu đất chua.
- Bón lót: Sử dụng phân hữu cơ hoai mục (20-30 kg/hố) kết hợp phân lân (0,5-1 kg/hố) và kali (0,3-0,5 kg/hố) để cung cấp dinh dưỡng ban đầu.
2.2. Chọn giống và trồng
- Chọn giống: Chọn cây giống khỏe mạnh, không sâu bệnh, chiều cao 50-80 cm, ghép mắt từ cây mẹ có năng suất cao.
- Thời điểm trồng: Trồng vào đầu mùa mưa (tháng 5-7) hoặc cuối mùa mưa (tháng 9-11) để cây có đủ độ ẩm phát triển.
- Kỹ thuật trồng: Đặt cây giống vào hố đã chuẩn bị, lấp đất nhẹ và tưới ẩm. Cắm cọc để cố định cây con.
2.3. Che chắn
- Trong giai đoạn đầu, cần che chắn cho cây con khỏi ánh nắng trực tiếp và gió mạnh bằng lưới hoặc vật liệu che phủ khác.
## 3. Cách chăm sóc mắc ca
Chăm sóc mắc ca đúng cách giúp cây phát triển khỏe mạnh và cho năng suất cao.
3.1. Tưới nước
- Giai đoạn đầu: Tưới thường xuyên, giữ ẩm đất nhưng không để úng. Tưới 2-3 ngày/lần nếu trời khô.
- Giai đoạn phát triển: Giảm tưới khi cây đã lớn, chỉ tưới khi đất khô. Tránh tưới quá nhiều gây thối rễ.
- Giai đoạn ra hoa, kết trái: Duy trì độ ẩm ổn định, tưới nhẹ 5-7 ngày/lần.
3.2. Bón phân
- Phân bón định kỳ: Bón phân NPK (16-16-8) 2-3 lần/năm, vào đầu mùa mưa, giữa mùa mưa và cuối mùa mưa. Lượng bón tùy thuộc vào tuổi cây.
- Phân bón lá: Sử dụng phân vi lượng chứa bo, kẽm, mangan khi cây có dấu hiệu thiếu dinh dưỡng (lá vàng, cây chậm lớn).
- Lưu ý: Bón phân cân đối, tránh bón quá nhiều đạm làm cây phát triển thân lá mà ít ra hoa, kết trái.
3.3. Phòng trừ sâu bệnh
- Sâu hại: Sâu đục thân, sâu ăn lá, rệp sáp. Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
- Bệnh hại: Bệnh thối rễ, bệnh nấm hồng. Cắt tỉa cành thông thoáng, xử lý đất trước khi trồng và phun thuốc phòng trừ định kỳ.
- Cỏ dại: Làm cỏ thường xuyên xung quanh gốc cây để tránh cạnh tranh dinh dưỡng.
3.4. Thu hoạch
- Thu hoạch khi quả rụng tự nhiên xuống đất (tháng 8-10). Nhặt quả rụng thường xuyên để tránh bị ẩm mốc và côn trùng tấn công.
- Phơi khô quả dưới nắng nhẹ hoặc sấy ở nhiệt độ thấp (40-50°C) đến độ ẩm 1,5-2% để bảo quản được lâu.
## 4. Lưu ý để trồng mắc ca năng suất cao
- Chọn giống tốt: Chọn giống mắc ca đã được khảo nghiệm và chứng minh cho năng suất cao, phù hợp với điều kiện khí hậu địa phương.
- Tỉa cành, tạo tán: Tỉa cành thường xuyên để tạo tán thông thoáng, giúp cây nhận đủ ánh sáng và giảm nguy cơ sâu bệnh.
- Bảo vệ cây khỏi gió bão: Trồng cây chắn gió xung quanh vườn hoặc sử dụng lưới chắn gió để bảo vệ cây khỏi bị gãy đổ.
## Kết luận
Mắc ca (Macadamia) là cây trồng tiềm năng, mang lại giá trị kinh tế cao. Bằng cách nắm rõ **đặc điểm mắc ca**, áp dụng đúng **cách trồng mắc ca** và **chăm sóc mắc ca**, bạn có thể đạt vụ mùa bội thu. Hy vọng bài viết này cung cấp đầy đủ thông tin để bạn trồng mắc ca thành công!
**Từ khóa chính**: mắc ca Macadamia, cách trồng mắc ca, chăm sóc mắc ca, kỹ thuật trồng mắc ca.