Dứa (Ananas comosus), hay còn gọi là thơm, khóm, là một loại cây ăn quả nhiệt đới được trồng rộng rãi ở nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Với hương vị thơm ngon và giá trị dinh dưỡng cao, dứa là một loại trái cây được ưa chuộng. Bài viết này cung cấp thông tin chi tiết về đặc điểm của dứa, hướng dẫn cách trồng dứa và cách chăm sóc dứa để đạt năng suất cao.
1. Đặc điểm của dứa (Ananas comosus)
Dứa thuộc họ Bromeliaceae, là cây thân thảo sống lâu năm. Dưới đây là các đặc điểm nổi bật của cây:
- Hình thái: Cây dứa có thân ngắn, lá dài hình lưỡi kiếm, mọc xoắn ốc xung quanh thân. Quả dứa là một cụm quả phức, hình trụ hoặc bầu dục, có nhiều mắt.
- Quả và giá trị dinh dưỡng: Quả dứa giàu vitamin C, mangan, bromelain (một loại enzyme tiêu hóa) và chất xơ. Có vị ngọt chua đặc trưng.
- Môi trường sống: Dứa ưa khí hậu nhiệt đới và á nhiệt đới, nhiệt độ 20-30°C, đất thoát nước tốt. Cây chịu hạn khá tốt nhưng không chịu được úng ngập.
- Phân loại: Có nhiều giống dứa như dứa Queen, dứa Cayenne, dứa MD2, khác nhau về kích thước, màu sắc và hương vị quả.
2. Hướng dẫn cách trồng dứa hiệu quả
Để trồng dứa đạt năng suất cao, cần thực hiện các bước sau:
2.1. Chuẩn bị đất
- Chọn đất: Đất thịt nhẹ, đất cát pha hoặc đất phù sa, độ pH 4,5-6,5 là lý tưởng. Đất cần tơi xốp, thoát nước tốt để tránh thối rễ.
- Làm đất: Cày bừa kỹ, nhặt sạch cỏ dại và tàn dư thực vật. Lên luống cao 20-30 cm, rộng 80-100 cm để dễ chăm sóc.
- Bón lót: Sử dụng phân hữu cơ hoai mục (10-15 tấn/ha) kết hợp phân lân (50-70 kg/ha) để cung cấp dinh dưỡng ban đầu.
2.2. Chọn giống và trồng
- Chọn giống: Chọn cây con khỏe mạnh, không sâu bệnh, từ các vườn ươm uy tín. Có thể trồng bằng chồi ngọn, chồi gốc hoặc chồi cuống quả.
- Thời điểm trồng: Trồng vào đầu mùa mưa (tháng 4-6) để cây phát triển tốt. Ở vùng có tưới, có thể trồng quanh năm.
- Kỹ thuật trồng: Đặt cây con sâu 10-15 cm, cách nhau 30-40 cm (tùy giống), mật độ 3-4 vạn cây/ha. Lấp đất nhẹ và tưới ẩm.
3. Cách chăm sóc dứa
Chăm sóc dứa đúng cách giúp cây phát triển khỏe mạnh và cho quả to, chất lượng cao.
3.1. Tưới nước
- Giai đoạn đầu: Tưới đều, giữ ẩm đất nhưng không để úng. Tưới 2-3 ngày/lần nếu trời khô.
- Giai đoạn phát triển: Giảm tưới khi cây đã lớn, chỉ tưới khi đất khô. Tránh tưới quá nhiều gây thối rễ.
- Giai đoạn ra hoa, kết quả: Giữ độ ẩm ổn định, tưới nhẹ 5-7 ngày/lần.
3.2. Bón phân
- Phân bón thúc: Bón phân đạm (20-30 kg/ha), lân (10-20 kg/ha) và kali (30-50 kg/ha) ở giai đoạn 30-45 ngày sau trồng để kích thích thân lá và rễ phát triển.
- Phân bón lá: Sử dụng phân vi lượng chứa kẽm, bo khi cây có dấu hiệu thiếu dinh dưỡng (lá vàng, cây chậm lớn).
- Lưu ý: Chia nhỏ lượng phân và bón nhiều lần để cây hấp thụ tốt hơn.
3.3. Phòng trừ sâu bệnh
- Sâu hại: Sâu đục quả, rệp sáp. Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học hoặc thuốc trừ sâu có nguồn gốc tự nhiên để kiểm soát.
- Bệnh hại: Bệnh thối ngọn, bệnh thối rễ. Xử lý đất trước khi trồng và phun thuốc phòng trừ định kỳ.
- Cỏ dại: Làm cỏ bằng tay hoặc dùng thuốc diệt cỏ chọn lọc trong 30 ngày đầu.
3.4. Thu hoạch
- Thu hoạch sau 12-18 tháng, khi quả chín vàng và có mùi thơm đặc trưng.
- Dùng dao cắt cuống quả, nhẹ nhàng để tránh làm hỏng quả.
- Bảo quản quả ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp để giữ chất lượng.
4. Lưu ý để trồng dứa năng suất cao
- Luân canh: Trồng xen kẽ với cây họ đậu hoặc cây rau màu để cải thiện đất và giảm sâu bệnh.
- Chọn giống phù hợp: Ưu tiên giống có năng suất cao, phẩm chất tốt, thích nghi tốt với điều kiện khí hậu địa phương.
- Kích thích ra hoa: Sử dụng Ethrel để kích thích cây ra hoa đồng loạt, giúp thu hoạch tập trung.
Kết luận
Dứa (Ananas comosus) là cây trồng dễ thích nghi, mang lại giá trị kinh tế và dinh dưỡng cao. Bằng cách nắm rõ đặc điểm của dứa, áp dụng đúng hướng dẫn cách trồng dứa và chăm sóc dứa, bạn có thể đạt vụ mùa năng suất cao. Hy vọng bài viết này cung cấp đầy đủ thông tin để bạn trồng dứa thành công!
**Từ khóa chính**: dứa Ananas comosus, cách trồng dứa, chăm sóc dứa, kỹ thuật trồng dứa.