Dâu ta (Morus alba), còn được biết đến với tên gọi dâu tằm, là một loại cây ăn quả quen thuộc, được trồng rộng rãi ở nhiều vùng trên khắp Việt Nam. Không chỉ mang lại quả ngon ngọt, dâu ta còn có nhiều công dụng khác. Bài viết này cung cấp thông tin chi tiết về đặc điểm quả dâu ta, cách trồng cây dâu ta và cách chăm sóc cây dâu ta để đạt năng suất cao.
1. Đặc điểm của quả dâu ta (Morus alba)
Dâu ta thuộc họ Moraceae, là cây thân gỗ nhỏ hoặc cây bụi. Dưới đây là các đặc điểm nổi bật của cây và quả:
- Hình thái cây: Cây dâu ta cao từ 2-10 mét, thân cây có nhiều cành. Lá hình trái tim, mép lá có răng cưa.
- Quả và giá trị dinh dưỡng: Quả dâu ta có màu sắc từ xanh, đỏ đến tím đen khi chín. Quả chứa nhiều vitamin (A, C, K), khoáng chất (kali, sắt) và chất chống oxy hóa.
- Môi trường sống: Dâu ta thích hợp với khí hậu ôn đới và cận nhiệt đới, phát triển tốt trên nhiều loại đất, chịu hạn tốt.
- Phân loại: Có nhiều giống dâu ta khác nhau, khác nhau về kích thước quả, màu sắc và hương vị.
2. Hướng dẫn cách trồng cây dâu ta hiệu quả
Để trồng cây dâu ta đạt năng suất cao và chất lượng tốt, cần thực hiện các bước sau:
2.1. Chuẩn bị đất
- Chọn đất: Đất thịt pha cát, đất phù sa có khả năng thoát nước tốt là lý tưởng. Đất cần tơi xốp và giàu dinh dưỡng.
- Làm đất: Cày xới kỹ, loại bỏ cỏ dại và các tàn dư thực vật. Đảm bảo đất được thông thoáng và thoát nước tốt.
- Bón lót: Bón phân hữu cơ hoai mục (5-10 kg/cây) kết hợp với phân lân (200-300g/cây) để cung cấp dinh dưỡng ban đầu.
2.2. Chọn giống và trồng
- Chọn giống: Chọn cây giống khỏe mạnh, không bị sâu bệnh, có bộ rễ phát triển tốt. Có thể trồng bằng cành chiết hoặc cây con.
- Thời điểm trồng: Thời điểm thích hợp để trồng dâu ta là vào mùa xuân (tháng 2-4) hoặc mùa thu (tháng 8-10).
- Kỹ thuật trồng: Đào hố có kích thước phù hợp với bầu cây, đặt cây vào hố, lấp đất và tưới nước. Khoảng cách giữa các cây là 3-4 mét.
3. Cách chăm sóc cây dâu ta
Chăm sóc cây dâu ta đúng cách giúp cây phát triển khỏe mạnh, cho nhiều quả và chất lượng cao.
3.1. Tưới nước
- Giai đoạn đầu: Tưới nước đều đặn để giữ ẩm cho đất, đặc biệt trong thời gian mới trồng.
- Giai đoạn phát triển: Giảm lượng nước tưới khi cây đã lớn, chỉ tưới khi đất khô. Tránh tưới quá nhiều gây úng rễ.
- Mùa khô: Tăng cường tưới nước để đảm bảo cây không bị thiếu nước.
3.2. Bón phân
- Phân bón thúc: Bón phân đạm (100-200g/cây) và kali (100-200g/cây) sau khi thu hoạch quả để kích thích cây ra chồi mới và chuẩn bị cho mùa vụ tiếp theo.
- Phân bón định kỳ: Bón phân hữu cơ (3-5 kg/cây) mỗi năm một lần để bổ sung dinh dưỡng cho đất.
- Lưu ý: Không bón quá nhiều phân đạm, có thể làm cây phát triển lá nhiều mà ít quả.
3.3. Phòng trừ sâu bệnh
- Sâu hại: Sâu ăn lá, rệp. Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học hoặc các biện pháp thủ công để kiểm soát.
- Bệnh hại: Bệnh đốm lá, bệnh thán thư. Cắt tỉa cành lá bị bệnh và phun thuốc phòng trừ.
- Cỏ dại: Làm cỏ thường xuyên để tránh cạnh tranh dinh dưỡng với cây dâu ta.
3.4. Thu hoạch
- Thu hoạch khi quả chín hoàn toàn, có màu sắc đặc trưng và mềm. Thu hái nhẹ nhàng để tránh làm dập quả.
- Nên thu hoạch vào buổi sáng sớm khi quả còn tươi và chưa bị ánh nắng làm nóng.
4. Lưu ý để trồng dâu ta năng suất cao
- Cắt tỉa: Cắt tỉa cành già, cành khô, cành vượt để tạo dáng cây và giúp cây thông thoáng, tăng khả năng quang hợp.
- Luân canh: Trồng xen canh với các loại cây khác để cải thiện đất và giảm sâu bệnh.
- Kiểm tra thường xuyên: Kiểm tra cây thường xuyên để phát hiện sớm các dấu hiệu sâu bệnh và có biện pháp xử lý kịp thời.