Thủy Tùng (tên khoa học: *Glyptostrobus pensilis*) là một loài cây thân gỗ quý hiếm, đặc hữu của Việt Nam. Với vẻ đẹp độc đáo và giá trị sinh thái to lớn, Thủy Tùng đang được bảo tồn và phát triển nhằm duy trì nguồn gen quý giá này.
## Đặc điểm nhận dạng cây Thủy Tùng
Để nhận biết cây Thủy Tùng, dưới đây là các đặc điểm hình thái nổi bật:
### 1. Hình dáng tổng thể
* **Dáng cây:** Thủy Tùng là cây thân gỗ lớn, cao từ 20-30m, đường kính thân có thể đạt tới 1-2m.
* **Tán cây:** Tán cây hình tháp, rậm rạp, cành nhánh mọc ngang hoặc hơi rủ xuống.
* **Vỏ cây:** Vỏ cây màu nâu xám, nứt dọc thành các mảnh nhỏ.
### 2. Lá cây
* **Dạng lá:** Thủy Tùng có hai loại lá: lá vảy và lá kim.
* **Lá vảy:** Mọc áp sát vào cành non, hình tam giác hoặc hình vảy cá, dài khoảng 1-3mm.
* **Lá kim:** Xuất hiện trên các cành dinh dưỡng, hình kim, dài khoảng 1-2cm, màu xanh lục nhạt.
### 3. Nón
* **Nón đực:** Hình trứng, nhỏ, màu vàng, mọc thành cụm ở đầu cành.
* **Nón cái:** Hình cầu hoặc hình trứng, đường kính khoảng 2-3cm, khi non màu xanh lục, khi chín chuyển sang màu nâu.
### 4. Rễ
* **Rễ thở:** Đặc điểm nổi bật của Thủy Tùng là có rễ thở, mọc ngược lên khỏi mặt đất hoặc mặt nước, giúp cây trao đổi khí trong môi trường ngập nước.
## Công dụng chính của Thủy Tùng
Thủy Tùng không chỉ có giá trị về mặt sinh thái mà còn mang lại nhiều lợi ích khác:
### 1. Giá trị sinh thái
* **Bảo tồn đa dạng sinh học:** Thủy Tùng là loài cây đặc hữu, có vai trò quan trọng trong việc duy trì đa dạng sinh học và cân bằng hệ sinh thái.
* **Điều hòa khí hậu:** Với khả năng hấp thụ CO2 và thải O2, Thủy Tùng góp phần điều hòa khí hậu, giảm thiểu hiệu ứng nhà kính.
* **Chống xói mòn:** Hệ rễ của Thủy Tùng giúp giữ đất, chống xói mòn ở các vùng đất ngập nước.
### 2. Giá trị kinh tế
* **Gỗ quý:** Gỗ Thủy Tùng có vân đẹp, thớ mịn, không bị mối mọt, được sử dụng trong xây dựng, đóng đồ nội thất cao cấp, và làm đồ mỹ nghệ.
* **Cảnh quan:** Với dáng cây đẹp, Thủy Tùng được trồng làm cây cảnh quan, tạo không gian xanh mát và thu hút khách du lịch.
### 3. Nghiên cứu khoa học
* **Nguồn gen quý:** Thủy Tùng là đối tượng nghiên cứu quan trọng trong lĩnh vực di truyền học và bảo tồn đa dạng sinh học.
* **Dược liệu:** Một số bộ phận của cây được nghiên cứu về khả năng ứng dụng trong y học.
## Phương pháp nhân giống
Hiện nay, Thủy Tùng đang được nhân giống bằng nhiều phương pháp khác nhau:
* **Giâm cành:** Phương pháp phổ biến, dễ thực hiện, cho tỷ lệ thành công cao.
* **Chiết cành:** Ít được sử dụng do cây con chậm phát triển.
* **Gieo hạt:** Khó khăn do hạt Thủy Tùng tỷ lệ nảy mầm thấp.
## Bảo tồn và phát triển
Thủy Tùng là loài cây quý hiếm cần được bảo tồn và phát triển:
* **Bảo vệ rừng tự nhiên:** Tăng cường công tác quản lý, bảo vệ các khu rừng có Thủy Tùng, ngăn chặn khai thác trái phép.
* **Trồng phục hồi:** Trồng mới Thủy Tùng ở các khu vực thích hợp, mở rộng diện tích phân bố của loài cây này.
* **Nâng cao nhận thức:** Tuyên truyền, giáo dục cộng đồng về giá trị của Thủy Tùng và tầm quan trọng của việc bảo tồn loài cây này.