Nghể Biển (tên khoa học: *Sesuvium portulacastrum*) là một loại cây thân thảo mọng nước, thường mọc hoang ở các vùng ven biển, đầm lầy ngập mặn. Nhờ khả năng thích nghi cao với môi trường khắc nghiệt, nghể biển không chỉ là loài cây tiên phong trong việc cố định đất mà còn mang lại nhiều lợi ích trong ẩm thực và y học.
Đặc điểm nhận dạng cây Nghể Biển
Để phân biệt Nghể Biển với các loài cây khác, dưới đây là những đặc điểm nhận dạng chính:
1. Hình dáng thân cây
- Hình dạng: Nghể Biển là cây thân bò lan, tạo thành thảm thực vật dày đặc, có thể dài đến vài mét.
- Thân cây: Thân cây màu đỏ tía hoặc xanh lục, mọng nước, nhẵn và phân nhánh nhiều.
- Rễ: Rễ cây khỏe, ăn sâu vào lòng đất, giúp cây bám trụ vững chắc trong điều kiện gió bão.
2. Lá cây
- Hình dạng lá: Lá mọng nước, hình trụ hoặc hình trứng ngược, dài khoảng 1–3cm.
- Màu sắc và bề mặt: Lá có màu xanh lục, đôi khi hơi đỏ tía, bề mặt nhẵn bóng.
- Vị: Lá có vị mặn đặc trưng do khả năng tích lũy muối từ môi trường.
3. Hoa
- Màu sắc và hình dạng: Hoa nhỏ, mọc đơn độc ở nách lá, có màu hồng hoặc tím nhạt, hình chuông.
- Cánh hoa: Thường có 5 cánh hoa hợp lại thành ống.
4. Quả
- Hình dạng và kích thước: Quả nang, hình trứng, dài khoảng 1cm.
- Màu sắc: Quả khi chín có màu nâu.
- Hạt: Bên trong quả chứa nhiều hạt nhỏ màu đen.
Công dụng của Nghể Biển
Nghể Biển không chỉ là nguồn thực phẩm mà còn được sử dụng trong y học cổ truyền. Dưới đây là một số công dụng chính:
1. Trong ẩm thực
- Rau ăn: Lá và thân non của Nghể Biển có thể ăn sống trong salad, hoặc dùng để luộc, xào, nấu canh. Vị mặn tự nhiên của cây làm tăng hương vị cho món ăn.
- Cung cấp vitamin và khoáng chất: Nghể Biển chứa nhiều vitamin A, C, và các khoáng chất như kali, magie, giúp bổ sung dinh dưỡng cho cơ thể.
2. Trong y học cổ truyền
- Chữa bệnh ngoài da: Nhờ tính mát và khả năng kháng khuẩn, Nghể Biển được dùng để chữa các bệnh ngoài da như mẩn ngứa, dị ứng, mụn nhọt.
3. Tác dụng khác
- Cố định đất: Nghể Biển đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ bờ biển, chống xói mòn đất.
- Làm thức ăn cho gia súc: Ở một số vùng, Nghể Biển được dùng làm thức ăn cho trâu bò, dê cừu.
Cách sử dụng Nghể Biển
Nghể Biển có thể được sử dụng tươi hoặc chế biến thành các món ăn khác nhau:
- Ăn sống: Rửa sạch lá và thân non, dùng làm rau sống ăn kèm với các món gỏi, salad.
- Luộc hoặc xào: Luộc hoặc xào Nghể Biển với tỏi, gia vị để có món rau ngon miệng.
- Nấu canh: Thêm Nghể Biển vào các món canh chua, canh cá để tăng hương vị.
Lưu ý khi sử dụng Nghể Biển
Để đảm bảo an toàn khi sử dụng Nghể Biển, cần lưu ý:
- Nguồn gốc: Chỉ sử dụng Nghể Biển từ các khu vực không bị ô nhiễm, tránh các vùng gần khu công nghiệp, bãi rác.
- Rửa sạch: Rửa kỹ Nghể Biển trước khi sử dụng để loại bỏ bụi bẩn và các tạp chất.
- Liều lượng: Không nên ăn quá nhiều Nghể Biển, đặc biệt đối với người có tiền sử bệnh thận, tim mạch do hàm lượng muối cao.
- Tham khảo ý kiến chuyên gia: Nếu có bất kỳ dấu hiệu dị ứng hoặc phản ứng bất thường nào, nên ngừng sử dụng và tham khảo ý kiến bác sĩ.
Kết luận
Nghể Biển là một loại cây đa năng, mang lại nhiều lợi ích cho đời sống. Từ việc cung cấp thực phẩm, hỗ trợ điều trị bệnh, đến bảo vệ môi trường, Nghể Biển xứng đáng được quan tâm và khai thác bền vững. Hãy tìm hiểu và sử dụng Nghể Biển một cách hợp lý để tận dụng tối đa những giá trị mà loài cây này mang lại.